Gubitak zubnih tkiva u anteriornom predelu predstavlja veliki estetski i funkcionalni problem. Bilo da su izazvana posledicama karijesa, povreda, ili urođenim stanjima, oštećenja čvrstih zubnih tkiva u anteriornom regionu dovode do remećenja vizuelnog izgleda pacijenta i narušavaju normalnu funkciju žvakanja i formiranja glasova.

Direktne kompozitne nadoknade izgubljenih zubnih tkiva imaju brojne prednosti, kako za pacijente, tako i za lekare. Pre svega, zahtevaju minimalnu preparaciju preostalih zubnih tkiva, ne izazivaju abraziju zuba suprotne vilice, lako se koriguju, i imaju bolju prognozu u slučaju oštećenja nadoknade. Zatim, moguće ih je izraditi u toku jedne posete pacijenta, i pružaju visok stepen estetske nadoknade izgubljenih zubnih tkiva.

Osnovna determinanta uspeha u rekonstukciji estetskih zona kompozitnim materijalima jeste veština lekara. Neophodno je poznavanje anatomskih osobina zuba, njihovih vizuelnih svojstava i načina prelamanja svetlosti, proporcije samih zuba u odnosu na oblik i visinu lica, dimenzije osmeha i linije mekih tkiva. Takođe, neophodno je strpljenje, uvežbanost i temeljno vladanje kompozitnim materijalima koje se koriste u restauraciji.

Kako bi se pravilno isplanirala nadoknada, i postigao visok nivo imitacije pacijentovih zubnih tkiva, poželjno bi bilo pre početka rada napraviti nekoliko fotografija pacijentovih zuba u uslovima prirodnog osvetljenja (Slika 1.). Na ovaj način dobijamo jasniju predstavu o izgledu osmeha pacijenta, odnosu krunica zuba sa mekim tkivima, morfologiji samih zuba i distribuciji transparentnih incizalnih zona. U ovoj fazi je takođe uputno odrediti sklop boja buduće nadoknade, najbolje koristeći fabrički ključ boja kompozitnog sistema koji planirate da koristite.

Korak koji se najčešće preskače u svakodnevnoj praksi jeste uzimanje otisaka i izrada mock-up nadoknada na modelu. Iako deluje kao gubitak vremena i za stomatologa i za pacijenta, ovaj korak je neophodan kako bi se detaljno isplanirale dimenzije nadoknade i njen odnos sa drugim zubima. Ukoliko se ne izradi prethodno okludirani mock - up, jako je teško proceniti pravilan izgled palatinalne površine i morfologije incizalne ivice, a svako naknadno skraćivanje ili menjanje ovih parametara utiče na umanjivanje estetskog efekta buduće nadogradnje. Kako bi se isplanirane dimenzije verno prenele u usta, koristi se silikonski ključ (Slika 2.). Nove generacije silikona za izradu ovih ključeva su transparentne, omogućavajući na taj način direktnu polimerizaciju kompozitnog materijala.



 

Pri radu sa kompozitnim materijalima, detaljna izolacija radnog polja od vlage predstavlja osnovni uslov uspeha u modernoj stomatologiji. Apsolutno suvo radno polje se najbolje postiže upotrebom koferdama (Slika 3.). Međutim, koferdam može da nam stvori lažnu sliku o strukturi boje zuba, jer zubi koji se dugo nalaze pod koferdamom postaju blago dehidrirani. Takođe, kontrast i propuštanje svetlosti kroz zubna tkiva naspram obojenog koferdama je drugačije u odnosu na tamninu usne duplje. Zbog toga je bitno odrediti i isplanirati boju nadogradnje pre postavke koferdama, i držati se tog plana. Takođe, neophodno je skrenuti pažnju pacijentu na ovu činjenicu, jer će nakon skidanja koferdama biti potrebno neko vreme, (čak do 24 časa) da se zubi vrate u svoju prirodnu boju. Izrada kompozitnih nadogradnji, nakon adekvatnog nagrizanja i postavljanja adhezivnog sredstva započinje od palatinalne površine korišćenjem prethodno dizajniranog silikonskog ključa (Slika 4.). Palatinalna površina i buduća incizalna ivica se izrađuju od transparentnog kompozita, kako bi se postiglo realistično prelamanje svetlosti i utisak prirodnog zuba (Slika 5.).

Centralni deo nadoknade se popunjava opaknim kompozitom u izabranoj boji. Njegova debljina bi trebalo da opada od centra ka ivicama zuba, koje su prirodno transparentnije. Na incizalnoj ivici, simetrično sa pacijentovim zubom, treba formirati osnovne oblike morfologije incizalne ivice. Površina kompozita i kontakt sa zubnim tkivom treba da bude što homogeniji, i treba voditi računa da ostane dovoljno prostora (oko 1.5 mm) za ostale slojeve kompozita (Slika 6.).

Nakon toga, prevlačimo gleđni sloj kompozita preko opaknog, kako bi se postigao efekat translucencije, i incizalna ivica se naglašava različitim nijansama transparenta. U ovom slučaju, prateći simetriju pacijentovog prirodnog zuba, najviši nivo transparencije je dizajniran u predelu mezijalnog ugla i na prelazu srednje u distalnu trećinu (Slika 7.). Na kraju, cela vestibularna površina nadoknade se prekrije tankim slojem transparentnog kompozita, kako bi vizuelni prelazak sa pacijentove gleđi na nadoknadu bio što manje uočljiv. Treba paziti na vestibulo - oralnu dimenziju nadoknade, kako ne bi preterali u debljini slojeva (Slika 8.).

Prilikom obrade kompozitnog materijala neophodno je oblikovati gleđnu anatomiju i teksturu zuba. Vestibularna površina gleđi centralnih sekutića kod mladih osoba nije niti ravna, niti glatka, i upravo ove specifične morfološke karakterizacije teksture daju prirodan izgled zubu. Uglavnom postoje tri razvojna lobulusa na vestibularnoj površini, odvojena plitkim razvojnim usecima. Kod mladih pacijenata, na incizalnoj ivici, u prirodnom nastavku razvojnih lobulusa, nalaze se blage ovalne formacije - mameloni. U prezentovanom slučaju, naravno u odnosu na pacijentov prirodan zub, dodatno je naglašen prelaz između centralnog i distalnog mamelona. Dalje, da bi gleđ izgledala prirodno, neophodno je izmodelovati i perikimate - horizontalne strijacije gleđi. Najlakši način jeste prevlačenje dijamantskog borera po vestibularnoj površini pri jako maloj brzini okretaja (Slika 9). Obradu nadoknade treba završiti temeljnim poliranjem, korišćenjem gumica i četkica.

Kontrole kompozitnih nadogradnji trebalo bi sprovoditi na svakih 6 meseci, kako bi se na vreme uočile eventualne diskoloracije, pukotine ili prebojavanja rubova kompozita. Prilikom svake kontrole, uputno je ponovo ispolirati površinu kompozitne nadogradnje (Slika 10.).