Sažetak 
Uvod: Cilj ove studije je da opiše klinički slučaj endodontskog tretmana na molaru u donjoj vilici sa simptomatskim apikalnim periodontitisom.
Materijal i metoda: Tretman je sproveden korišćenjem savremenih tehnika i jednostavnom endodontskom opturacijom sa BioRoot-om RCS biokeramičkim endodontskim silerom (punjenjem). (Saint Maur Des Fosses, France)
Diskusija: Biokeramički endodontski sileri imaju više prednosti, uključujući svojstva poput biokompatibilnosti i bioaktivnosti, čime stimulišu formiranje kosti. U situacijama kad je prisutan apikalni periodontitis, praktično je i zgodno koristiti materijal sa ovakvim karakteristikama. Razvojem ovih materijala za opturaciju, postupak endodontske terapije je jednostavan. Zato, u ovom prikazu slučaja, tehnika korišćenja jednog konusa sa biokeramičkim silerom je primenjena da bi se uradila opturacija korenskog kanalnog sistema.
Zaključak: Tehnika opturacije sa jednim konusom u kombinaciji sa BioRoot RCS biokeramičkim silerom omogućava uspeh u slučajevima simptomatskog apikalnog periodontitisa, sa značajnim gubitkom kosti.

Uvod
Cilj endodontske terapije jesu prevencija i tretman apikalnih periodontitisa. Maksimalna količina organskog, živog ili raspadnutog substrata i mikroorganizama moraju biti eliminisani da bi se postigla dezinfekcija kanalnog sistema korena. Od izuzetne važnosti za uspeh endodontske terapije je da se svi koraci tokom terapije sprovedu korektno, jer jedna greška u njima može dovesti do neuspeha.
Konačni cilj endodontske terapije je dobijanje endodontske opturacije koja omogućava trodimenzionalno zaptivanje kanala korena, korišćenjem neagresivnih materijala da bi se pospešilo apikalno zarastanje. Trenutno, endodontski sileri sa bioaktivnim svojstvima zaslužuju posebnu pažnju, odnosno njihova sposobnost da stimulišu reparaciju i taloženje mineralizovanog tkiva. Među ovim materijalima moguće je istaći BioRoot RCS, razvijenog u Septodont-u (Saint-Maur-Des-Fosses, France) koji je napravljen na bazi klacijum silikata i u kome se nalazi cirkonijum oksid kao radioopakni agens. Njegovi sastojci pokazuju visoku čistoću i zastupljenost u formi tečnost-prah. Razvoj ovih silera, čija se fizičko-hemijska svojstva poboljšavaju u prisustvu vlage i uključuju hemijsku na adheziju za dentin, pomogao je popularizaciji tehnike jednog konusa. Ova tehnika, sa masivnim označenim gutaperka poenima, učinila je opturaciju kanala bržom i jednostavnijom procedurom, istovremeno smanjujući sile koje deluju na zidove kanala korena korišćenjem proširivača, bez smanjenja kvaliteta apikalnog zaptivanja. Rezultati su slični klasičnim tehnikama lateralne i vertikalne kondenzacije, i u odnosu na procenat volumena pukotina ali i u odnosu na dubinu prodora silera u dentinske kanaliće. Tehnika opturacije sa jednim koničnim poenom se bazično sastoji od umetanja jednog konusa u kanal korena , najčešće istog prečnika i dužine kao poslednji instrument koji je korišćen za apikalnu preparaciju čime je adaptiran za anatomsku konfiguraciju prepariranog kanala, u kombinaciji sa sredstvom za opturaciju.
Zbog toga, cilj ovog rada bio je da se prikaže dijagnoza i endodontski tretman kliničkog slučaja retretmana stalnog donjeg prvog molara sa apikalnim periodontitisom, korišćenjem BioRoot RCS silera i tehnikom jednog konusa za opturaciju korenskog kanalnog sistema.

Klinički prikaz slučaja
Pacijentkinja, 32-godišnja BELKINJA se javila zbog endodontskog retretmana zuba 46. Pacijentkinji je već urađen endodontski tretman zuba, ali kako je zub ostao osetljiv, njen terapeut je uputio kod drugog specijaliste. Na radiografskom snimku je uočeno prisustvo zaostalog materijala za opturaciju i ekstenzivna periapikalna lezija na mezijalnom korenu. (slika 1) Na kliničkom pregledu, zub je bio reaktivan sa spontanim, umerenim i analgetički kontrolisanim bolom, dijagnostički svrstan u simptomatske apikalne periodontitise. Da bi se napravio plan terapije i isključila moguća fraktura mezijalnog korena, koja je bila moguća prema veličini i mestu periapikalne lezije oko korena, zatražen je CBCT snimak (Prexion Elite, Tokyo, Japan). Parametri za snimanje su bili 90 KVp, 5mA, prostorna rezolucija od 150 mikrona i polje snimanja 50x50mm. Tomografski snimak je ukazao na prostranu leziju u mezijalnom korenu i malu zonu koštane rarefikacije u distalnom korenu. (slika 2,3,4) Prisustvo frakture je isključeno. Od ovih podataka, pacijentu je predloženo da nastavi endodontski retretman.

 Slika 1: Radiografski snimak pre tretmana. Videti periapikalnu leziju na mezijalnom korenu; Slika 2: CBCT sagitalni snimci; Slika 3: CBCT koronarni snimci.

Slika 4: CBCT koronarni snimci; Slika 5: Nakon uklanjanja privremenog punjenja, prisutan gnojni sekret. 

Slika 8: Nakon uklanjanja privremenog materijala, prisutan purulentni sekret.

Tokom prve posete, data je infiltraciona blok anestezija sa epinefrinom 1:100 i sa 2% mepivakainom (Mepivalem AD, DLA Pharmaceutical, Sao Paolo, Brasil). Zub je izolovan ruberdamom a zatim je uklonjen privremeni ispun sa okruglim turbinskim dijamantskim svrdlom (1014, KG Sorensen, Cotia, Brasil). Nakon ovoga, mala kolekcija gnojnog sadržaja je drenirana (slika 5). Četiri kanala korena su lokalizovana sa C-Pilot #10 i #15 (VDW Dental, Munich, Germany) i urađena je obrada kanala instrumentima NiTi CM Pro-T system (MK Life, Porto Alegre, Brasil) (slika 6). Kanali su obilno ispirani sa 2,5% natrijum-hipohloritom (8mL po kanalu) a završno ispiranje je urađeno sa 17% EDTA tokom tri minuta pre sušenja kanala odgovarajućim papirnim poenima #30 (VDW Dental, munich, Germany). Ultrazvučni nastavak (Irrisonic, Helse, Sao Paolo, Brasil) je korišćen za pospešivanje irigacije kanala, sa 3 ciklusa po 20 sekundi za svaki rastvor. Kanalno interseasno punjenje sa pastom kalcijum-hidroksida (UltraCal XS, Ultradent) je postavljeno na period od 30 dana. Cela procedura je izvedena korišćenjem dentalnog mikroskopa. 
U drugoj poseti , zub je bio bez simptoma. Kanali korena su isprani na isti način kao u prvoj poseti. Nakon sušenja papirnim poenima, kanali su napunjeni gutaperka poenima i BioRoot RCS silerom (Septodont, Saint-Maur des Fosses, France) korišćenjem tehnike jednog konusa (slike 7,8,9,10). Pacijentu je predočen moguć nastavak protetske rehabilitacije samo nakon potvrđenog uspeha endodontskog tretmana.
Kontrolni CBCT snimak je urađen 5 meseci nakon tretmana, a koji je ukazao na kompletnu reparaciju u distalnom kanalu i finalnu fazu zarastanja u mezijalnom kanalu (slike 11,12,13). 7 meseci nakon tretmana urađen je kontrolni radiografski snimak, na kome je vidljivo kanalno punjenje sa fiber kočićem, što navodi da su periapikalna tkiva zdrava a pacijent bez simptoma (slika 14).

Slika 7:  Gutaperka glavni poen adaptiran na radnu dužinu; Slika 8: Gutaperka glavni poen adaptiran na radnu dužinu; Slika 9: Pristupni kavitet očišćen.

Slika 10:  Radiografija nakon tretmana; Slika 11: CBCT sagitalni snimak (5 meseci nakon terapije); Slika 12: CBCT koronarni snimak (5 meseci nakon terapije).
Slika 13: CBCT koronarni snimak (5 meseci nakon terapije); Slika 14 :  Kompletno periapikalno zarastanje 7 meseci nakon tretmana.

Diskusija
Čišćenje i kompletna instrumentacija kanala korena su faktori koji utiču na uspeh endodontske terapije. Literatura koji se odnosi na klinički tretman korenskog sistema kanala, navodi značaj izvora poput kompjuterizovane tomografije za dijagnozu, mikroskopsko uveličanje i korišćenje ultrazvučnih nastavaka. Dodatno, preparacija sa rotirajućim NiTi sistemom je indikovana, najviše zbog krivina koje mogu biti prisutne u kanalima korena. Svi ovi izvori su korišćeni u prezentovanom kliničkom slučaju.
Čišćenje i kompletna instrumentacija kanala korena su faktori koji utiču na uspeh endodontske terapije. Literatura koji se odnosi na klinički tretman korenskog sistema kanala, navodi značaj izvora poput kompjuterizovane tomografije za dijagnozu, mikroskopsko uveličanje i korišćenje ultrazvučnih nastavaka. Dodatno, preparacija sa rotirajućim NiTi sistemom je indikovana, najviše zbog krivina koje mogu biti prisutne u kanalima korena. Svi ovi izvori su korišćeni u prezentovanom kliničkom slučaju.
BioRoot RCS je sve popularniji otkad je predstavljen na tržištu a postao je jedan od materijala izbora u slučajevima otvorenih vrhova kanala korena i ekstenzivnih periapikalnih lezija. Za njegovu  popularnost je u velikoj meri  zaslužna  odlična biokompatibilnost, sjajna sposobnost zaptivanja, hidrofilnost i kapacitet da pospešuje i zarastanje i mineralizaciju tkiva. Zahvaljujući svojim odličnim svojstvima, mogu se koristiti uz jednostavne tehnike za opturaciju kanala korena. Tehnika jednog konusnog poena, koristeći poen sa većom koničnošću, može se koristiti u većini slučajeva, a zbog jednostavnosti rada olakšava i optimizuje ovaj korak lečenja
Biokompatibilnost silera je takođe prisutna u ovom slučaju: uprkos blazni koja je napravljena u distalnom kanalu, pacijent je ostao potpuno bez simptoma. Dodatno, zarastanje koje je prisutno 5 meseci nakon tretmana ukazuje na njegov bioaktivni potencijal, stimulacijom formacije nove kosti. Uspeh vidljiv u ovom kliničkom slučaju pokazuje da korišćenje BioRoot RCS  za endodontsku terapiju sa tehnikom jednog konusnog poena  jeste odlična opcija za opturaciju korenskog sistema kanala. 

Zaključak
Endodontska opturacija sprovedena sa BioRoot RCS biokeramički silerom u kombinaciji sa tehnikom jednog konusnog poena omogućava uspeh endodontskog retretmana u slučajevima simptomatskog apikalnog periodontitisa sa obimnim gubitkom kosti.

Autor:
Dr. André Luiz da Costa Michelotto
Specijalista Endodoncije (Federal University of Paraná, 1998); PhD in Endodontics (University of São Paulo, 2009); Professor of Endodontics at the Federal University of Paraná (Curitiba, Brazil); Coordinator of Endodontics postgraduate program at the São Leopoldo Mandic School of Dentistry (Curitiba, Brazil); Privatna praksa isključivo za Endodonciju od  1997 (Curitiba, Brazil)

Reference
1. Siqueira JF, Roças IN. Clinical implications and microbiology of bacterial persistence after treatment procedures. J Endod. 2008; 34(11):1291-1301.
2. Moinzadeh AT, Zerbst W, Boutsioukis C, et al.: Porosity distribution in root canals filled with gutta percha and calcium silicate cement. Dent Mater 2015; 31:1100-1108.
3. Viapiana R, Moinzadeh AT, Camilleri L, et al.: Porosity and sealing ability of root fillings with gutta-percha and BioRoot™ RCS or AH Plus sealers. Evaluation by three ex vivo methods. Int Endod J 2016; 49:774-782.
4. Tasdemir T, Yesilyurt C, Ceyhanli KT, et al.: Evaluation of apical filling after root canal filling by 2 different techniques. J Can Dent Assoc 2009; 75:201a-201d
5. McMichael GE, Primus CM, Opperman LA: Dentinal tubule penetration of tricalcium silicate sealers. J Endod 2016; 42:632-636.
6. Jeong JW, DeGraft-Johnson A, Dorn SO, et al.: Dentinal tubule penetration of a calcium silicate-based root canal sealer with different obturation methods. J Endod 2017; 43:633-637.
7. Schilder H. Filling root canals in three dimensions. Dent Clin North Am. 1967 Nov:723-44.
8. Camps J, Jeanneau C, Ayachi IL, Laurent P, About I. Bioactivity of a Calcium Silicate–based Endodontic Cement (BioRoot™ RCS): Interactions with Human Periodontal Ligament Cells In Vitro. J Endod 2015; 41:1469-73.
9. Argueta JO. BioRoot™ RCS, a reliable bioceramic material for root canal obturation. Septodont Case Studies Collection 2017; 15:4-8.
10. Simon SFT. BioRoot™ RCS a new biomaterial for root canal filling. Septodont Case Studies Collection 2016; 13:4-10.
11. Koch JD, Brave D. Bioceramics. 2012 Part 1: The Clinician's Viewpoint. Dent Today.